Slappe Bodem

Subsessies

12.45 - 13.30 uur • Ronde 1

Zaal 1 Governance	Governance-arrangementen bij bodemdaling In deze sessie gaan we aan de slag met de vraag: welke handelingsperspectieven ten aanzien van governance zijn te ontwikkelen en bruikbaar voor het omgaan met bodemdaling in stedelijk en landelijk gebied? Hiervoor presenteren we de eerste resultaten van een bureaustudie en een ontwerpende benadering/beslisboom waarmee u de bestuurlijke en maatschappelijke complexiteit het hoofd kan bieden. Graag onderwerpen we onze ontwerpende benadering samen met u aan een stresstest. Sprekers: Gerald Jan Ellen en Saskia Hommes (Deltares) >> Download presentatie (pdf, 170 KB)
Zaal 2 Finance	Van bodemdaling naar CO2-vastlegging Water is een waardevol goed in Nederlandse veengebieden, omdat het nodig is om bodemdaling te stoppen. Betaalbare waterberging staat garant voor een veilige omgang met bodemdaling (klimaatadaptie). Herschikking van landgebruik en hogere peilen zijn vaak onvermijdelijk om ‘landverbruik’ en bodemdaling substantieel te verlagen. Daarom staat de koppeling van economie en water centraal in vier verhalen over de ervaring die met bodemdaling-mitigatie is opgedaan. In interactie met de zaal willen we verkennen hoe mitigatiemaatregelen kosten-efficiënt gevalideerd kunnen worden. Sprekers: Anne Marieke Motelica (Waternet), Fons Smolders (B-Ware), Aldert van Weeren (Wetland Products), Jeroen Geurts/Christian Fritz (Radboud Universiteit Nijmegen >> Download presentatie Anne Marieke (pdf, 470 KB) >> Download presentatie Aldert (pdf, 2 MB) >> Download presentatie Jeroen (pdf, 1.4 MB) >> Download presentatie Christian (pdf, 2.3 MB)
Zaal 3 Techniek	RE:PEAT revisited: een SALTO vol mogelijkheden Sinds Heel Holland Zakt in 2016 heeft het interactieve simulatieprogramma RE:PEAT een grote vlucht genomen. Het gaat al lang niet meer alleen over bodemdaling. Er is nu een volwaardige nieuwe module voor wateroverlast, stresstesten en klimaatadaptatie: SALTO. Er is een MKBA gemaakt voor het veenweidegebied van Waternet. Er zijn ontwikkelingen ten aanzien van peilbesluiten en waterkwaliteit. En bovenal is er een bruisende groep gebruikers, die zorgt voor vele nieuwe impulsen. Beleef in deze interactieve sessie mee wat dat voor u kan betekenen! Sprekers: Henk van Hardeveld (Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden, Universiteit Utrecht) en Simon Troost (Aveco de Bondt) >> Download presentatie (pdf, 720 KB)

13.35 - 14.20 uur • Ronde 2

Zaal 1 Governance	CO2 als gamechanger? Minder bodemdaling betekent minder emissie van CO2. Door het treffen van maatregelen zoals onderwaterdrains en natte teelten, of maatregelen die bodemdaling verminderen, kan de CO2-uitstoot tot 50% gereduceerd worden. Zeker nu op Europees niveau de discussie wordt gevoerd over broeikasgassen uit landgebruik, lijkt CO2 de ‘gamechanger’ te kunnen worden in de moeizame opgave rondom bodemdaling. Jan Peter en Gert Jan bespreken met u waarom klimaatmitigatie verandering kan brengen in het bodemdalingsdossier en wat daarvoor nodig is. Sprekers: Jan Peter Lesschen (Wageningen University & Research, werkgroep LULUCF), Gert Jan van den Born (Planbureau voor de Leefomgeving) en Bert de Groot (boer, Hoogheemraadschap Stichtse Rijnlanden) >> Download presentatie (pdf, 390 KB)
Zaal 2 Finance	Kosten en bekostiging van bodemdaling In deze sessie onderzoeken we welke van de huidige bekostigingsinstrumenten (zoals de rioolheffing en de waterschapsheffingen) ingezet mogen worden voor het bekostigen van de aanpak van bodemdaling. Naast bekostiging gaat het ook over de levenscycluskosten van bodemdaling. Investeringskosten en beheer en onderhoud worden in één beeld gevangen. We presenteren de eerste resultaten van lopende projecten en vragen naar uw ervaring met bekostiging en kosten. Sprekers: Arend van Woerden (Sweco), Robert van Cleef (Sterk Consulting) en Paul van den Berg (Van den Bosch & partners) >> Download presentatie (pdf, 1.3 MB)
Zaal 3 Techniek	Optimale onderhoudsplanning met satellietdata De gemeente Diemen ligt op zeer zettingsgevoelige grond. Hierdoor is de gemeente genoodzaakt elke twintig jaar alle openbare buitenruimten op te hogen. Met behulp van satellietdata van SkyGeo is voor alle buurten de gemiddelde zettingssnelheid van de afgelopen vijfentwintig jaar in kaart gebracht. Deze gegevens hebben geleid tot nieuwe inzichten en zijn gebruikt voor een optimale onderhoudsplanning. Sprekers: Ron Kaptijn (gemeente Diemen) en Martijn Houtepen (SkyGeo) >> Download presentatie (pdf, 170 KB)

15.00 - 15.45 uur • Ronde 3

Zaal 1 Governance	Samenwerken moet je doen! Als het om de omgevingsvisie gaat, is het heel eenvoudig: ‘ga zorgvuldig om met de bodem en werk samen’. Hoe werkt dat in de praktijk? De gemeente Rotterdam deelt in deze workshop concrete ervaringen met de Omgevingswet en slappe bodems. Hoe houden we de functionaliteit van de bodem nu en op termijn in stand en leefbaar? Kijk je vanuit de mogelijkheden van het gebied/de bodem of vanuit de functies? Kijk je naar de korte (project)termijn of de lange (gebruiks)termijn? Ga je stimuleren of verplichten om ambities te halen en functies te beschermen? Wat geeft voldoende zekerheid, wat geeft voldoende ruimte, wat is praktisch het beste bruikbaar? Discussieer mee tijdens de workshop. Sprekers: Anne Mollema en Thuy Do (gemeente Rotterdam)
Zaal 2 Finance	Een dijk van een contract? Het contractuele proces naar de mix van uw specifieke situatie, de juiste techniek en gewenste investering vraagt om heldere focus. Maar al te vaak worden opdrachtgevers verleid tot oplossingen die op termijn niet leiden tot het gewenste resultaat, of (begrotings)technisch effectiever aangepakt hadden kunnen worden. Deze workshop geeft een kijkje achter de schermen bij een opdrachtnemer die al ruim veertig jaar diverse ophogingstechnieken op slappe bodem innoveert, uittest en toepast. Verken in deze sessie of de gestelde criteria van uw slappebodemproject ook op termijn het gewenste resultaat opleveren. Sprekers: Frans van Dijk en Sietse Hogenes (Van Dijk Maasland)
Zaal 3 Techniek	De veenweidefabriek: natte teelten als regionale motor In het veenweidegebied wordt steeds vaker geëxperimenteerd met nattere gewassen. Het voordeel is dat hiermee het grondwaterpeil niet kunstmatig laag hoeft te worden gehouden, waardoor bodemdaling vertraagd of zelfs geremd wordt. Maar wat kunnen we met gewassen zoals lisdodde, veenmos en olifantsgras? In deze werksessie tonen Roel van Gerwen en Pui Mee Chan hoe een productieketen eruit kan zien en willen zij graag met u van gedachten wisselen wat er nog meer voor nodig is. Sprekers: Roel van Gerwen (Innovatieprogramma Veen) en Pui Mee Chan (Kennisprogramma Klimaat Water Bodemdaling/Ambient)