Op 18 november 2021 vond ons jaarlijkse Nationaal Congres Bodemdaling plaats in Leeuwarden. Het congres was zowel fysiek (uiteraard met in acht neming van alle coronamaatregelen) als online te volgen. Met ruim 100 aanwezigen en 110 online deelnemers namen we, onder leiding van klimaatdeskundige en dagvoorzitter Helga van Leur, de huidige stand van zaken onder de loep. 

Het Platform Slappe Bodem pleit al jaren voor een nationaal programma bodemdaling en heeft hiervoor met veel partners uit het netwerk voor de zomer een pleidooi gestuurd naar de informateur. Veel partijen werken al jaren hard aan oplossingen. Eens per jaar komen we samen om elkaar te ontmoeten en de status van actief beleid en handelingsperspectieven op het gebied van bodemdaling te beschouwen.

Betrokkenen bij de Nationale veenweiden aanpak, Friese invalshoeken en het pleidooi voor de aanpak van bebouwd gebied vanuit Coalitie Stevige Steden kwamen in het plenaire programma onder de aandacht. De Leeuwarder Courant en het Friesch Dagblad namen dit als aanleiding om de volgende dag uitgebreid over te publiceren.

Wilt u het congres terugkijken? Klik hier voor de video van de plenaire bijeenkomst.
Wilt u de geselecteerde sessies terugkijken? Klik hier voor de verschillende video's.

Kijk hier voor een volledige sfeerimpressie en een selectie van de presentaties sessies.

Vaak speelt de bodem een rol bij het nemen van klimaatadaptatiemaatregelen, bijvoorbeeld als je tegels vervangt voor groen of een wadi aanlegt. In de nieuwe leermodule ‘Klimaatadaptatie en de bodem’ leer je alles over de bodem, zodat je goed voorbereid aan de slag kan.

De bodem in Nederland biedt veel kansen voor klimaatadaptatie. Vergroening kan hittestress tegengaan en bevordert de leefbaarheid, goede waterberging beperkt wateroverlast en droogte. Maar wat zijn de gevolgen en risico’s van klimaatadaptatiemaatregelen voor de bodem? De leermodule ‘Klimaatadaptatie en de bodem’ bestaat uit een theoriedeel, waarin je leert hoe je omgaat met grondwateroverlast, vochtproblemen, verontreinigingen, grondwaterstanden en funderingen. Ook zie je hoe het nemen van maatregelen werkt in de praktijk, aan de hand van een aantal klimaatadaptatieprojecten in Leiden.

De gratis online leermodule is geproduceerd door de gemeente Leiden, de Omgevingsdienst West-Holland (ODWH), e-learning-specialist InBrain, mediaproducent Beelding, kenniscentrum STOWA, het bureau voor water- en omgevingsvraagstukken Sterk Consulting, Climate Adaptation Services (CAS), het Nationaal Kennisprogramma Bodemdaling en Samen Klimaatbestendig.

Bekijk hier de trailer.
Direct aan de slag? Ga dan naar het platform Bodembreed Academie. Als je daar een (gratis) account aanmaakt, vind je daar de leermodule.

Net zoals veel huiseigenaren in Nederland overkwam het Jan Dogterom en Juul Böckling een paar jaar geleden: samen met zeven buren ontvingen ze het bericht dat hun pand ernstig aan het verzakken was. Dat was behoorlijk schrikken want de oplossing, funderingsherstel, is kostbaar. Jan, Juul en hun buren hadden ook nog eens geen idee hoe ze dit allemaal met elkaar moesten organiseren. Ze moesten opschieten, want bij wachten met aanpakken van herstel zou de schade alleen maar toenemen.

De weg naar funderingsherstel is bepaald niet gemakkelijk, zo ondervonden ook Jan en Juul. Het is confronterend en tijdrovend om met je buren tot een gezamenlijke aanpak te komen. Funderingsherstel is wel even iets anders is dan het realiseren van een aanbouwtje of een nieuwe badkamer. Goed weten waar je aan toe bent voorkomt verwarring en vertraging. Kennis over de oorzaken, de techniek, en het goed voeren van overleg met de buren horen er bij. 

Jan en Juul besloten er een film over te maken. De film draagt bij aan bewustwording en kennis over de problematiek en geeft huiseigenaren een handreiking en inzicht in de aanpak van funderingsproblemen.

“Als je huis verzakt” is tot stand gekomen met ondersteuning van de Rijksdienst Voor Ondernemend Nederland en met inhoudelijke bijdragen van diverse deskundigen op dit gebied. Van harte aanbevolen voor iedereen die geïnteresseerd is in funderingsproblematiek en in het bijzonder voor eenieder die hiermee te maken krijgt.

De documentaire is hier te bekijken. 

Op 18 november 2021 aanstaande vindt ons jaarlijkse Nationaal Congres Bodemdaling plaats. Afgelopen vrijdag hebben we de persconferentie met de nieuwe maatregelen goed bekeken en besloten dat het congres doorgaat, zowel fysiek als online! 

U kunt de locatie betreden met een geldige Corona QRcode of door een QR code te verkrijgen via testen voor toegang. Een aantal onderdelen komen te vervallen in het programma om het verplaatsen van de deelnemers te beperken; onder andere de kennismarkt en de busexcursie naar Aldeboarn gaan deze editie helaas niet door. U kunt het programma vinden als download onderaan deze pagina.

De Nederlandse bodem daalt op veel plaatsen, onder meer in grote delen van West- en Noord Nederland. Al honderden jaren strijden Nederlanders tegen het water, maar werken we ook samen met het water in onze polders. De impact van de keuzes die daarbij zijn gemaakt, in combinatie met klimaataspecten, vragen nu op landelijk en stedelijk gebied om een nieuwe aanpak. 

Internationaal worden Nederlanders gezien als toonaangevend wanneer het om water- en bodemmanagement in Delta’s gaat. Deze tijd en onze eigen naam ‘Nederland’, (wat laagland betekent) dwingt ons tot actie, om deze sluipende ontwikkeling ook op en in eigen bodem het hoofd te bieden.

Het Platform Slappe Bodem pleit al jaren voor een nationaal programma bodemdaling en heeft hiervoor met veel partners uit het netwerk voor de zomer een pleidooi gestuurd naar de informateur. Veel partijen werken al jaren hard aan oplossingen. Eens per jaar komen we samen om elkaar te ontmoeten en de status van actief beleid en handelingsperspectieven op het gebied van bodemdaling te beschouwen.

Dit jaar treffen we elkaar op donderdag 18 november in het noorden van ons land; het Nationaal Congres Bodemdaling vindt in Leeuwarden plaats, bij Van der Valk Leeuwarden. Na een aantal jaren in het westen van Nederland vertoefd te hebben, strijken we op 18 november neer in het noorden van Nederland om onder leiding van Helga van Leur, klimaatdeskundige en dagvoorzitter, de huidige stand van zaken te beschouwen. Ook online kunt u weer actief met ons meedoen aan het programma.

Programma en excursies
U kunt het programma vinden als download onderaan deze pagina.
Na het plenaire gedeelte, waarin sprekers en deskundigen, vanuit klimaat, water- en bodemdalingsopgave reflecteren op onze Nationale opgave, bezoeken we regionaal in Friesland een meetlocatie van het Nationaal Onderzoeksprogramma Broeikasgassen Veenweiden (NOBV), waar actief aan oplossingen gewerkt wordt,

In samenwerking met Nationaal Kennisprogramma Bodemdaling zorgen we in de subsessies voor een update van de laatste feiten en ontwikkelingen op het gebied van bodemdaling; MKBA’s, onderwijsprogrammering en informatie over de laatste manieren van meten komen hier onder andere aan de orde.

Het Kenniscentrum Bodemdaling en Funderingen (i.o.) zal op deze dag laten zien hoe het gaat bijdragen aan het zichtbaar maken van de oorzaken en gevolgen van bodemdaling en de oplossingsrichtingen.

Voor meer informatie, kijk op onze congrespagina. 

Aanmelden kan op onze website. U kunt daarbij aangeven of u online deelneemt of fysiek naar Leeuwarden komt. De huidige coronamaatregelen staan het congres in deze vorm nog steeds toe, mits door deelnemers en sprekers een geldige QR code voorgelegd wordt bij binnenkomst.

Op dinsdag 7 september is de expositie ‘Bodemdaling in het Groene Hart’ door wethouder Ad de Regt (gemeente Woerden) en Meindert Stolk (gedeputeerde Provincie Zuid-Holland) officieel geopend bij Tuincentrum de Bosrand in Woerden. 

Skyline van het Groene Hart
De expositie is van 6 t/m 26 september en van 4 t/m 26 oktober 2021 te zien op het terrein van Tuincentrum De Bosrand in Woerden. De reizende expositie is bedoeld om inwoners, ondernemers, agrariërs, overheden en iedereen die geïnteresseerd is op een laagdrempelige manier te informeren over het thema. De expositie ‘Bodemdaling in het Groene Hart’ laat via een ‘skyline’ van het Groene Hart alles over bodemdaling zien; wat het is, wat de gevolgen zijn voor de stad en op het land, wat er aan gedaan wordt en wat u er zelf aan kunt doen.

Bodemdaling door slappe bodem
Het tiny house is gemaakt van lisdodde en zwarte els. Dat zijn gewassen die goed groeien op natte veenbodem. Dat is de soort bodem die we in Het Groene Hart hebben; een slappe bodem met veel water erin. Als je een huis of weg op deze slappe bodem bouwt, zal deze zakken door zijn eigen gewicht. Als je het water er uitpompt, bijvoorbeeld om de grond bruikbaar te maken voor de landbouw, klinkt de bodem in. In steden en dorpen zorgt bodemdaling voor verzakkingen; schade aan wegen, kapotte waterleidingen en plassen op straat na een hoosbui. In 1000 jaar tijd is de veenbodem wel 5 meter gedaald. Dit huisje laat zien hoe we met natuurlijke materialen uit onze grond in de toekomst huizen kunnen bouwen (biobased bouwen). De natuurlijke materialen kunnen na eventuele sloop van het huisje opnieuw gebruikt worden voor andere bouwprojecten (circulair bouwen). 

Regio Deal bodemdaling Groene Hart
De expositie ‘Bodemdaling in het Groene Hart’ is ontwikkeld door de provincie Zuid-Holland, provincie Utrecht, gemeente Alpen aan den Rijn en gemeente Woerden en is onderdeel van de Regio Deal bodemdaling Groene Hart. De Regio Deal bodemdaling Groene Hart is een samenwerkingsverband van 8 regionale overheden, de rijksoverheid, kennisinstellingen, agrarische sector, bewoners en bedrijfsleven. Samen werken zij aan een aanpak voor het omgaan met bodemdaling. Dit doen ze door het uitvoeren van meer dan 20 projecten. De kennis en oplossingen die in de regio worden verzameld, kunnen ook op andere plaatsen in Nederland en mogelijk internationaal worden toegepast. 

Op woensdag 14 juli presenteerde wethouder Hilde Niezen (Gouda) het rapport ‘Beelden van Bodemdaling’ tijdens een feestelijke overhandiging. Samen met directeur-generaal Johan Osinga van het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit sprak zij over de resultaten van het rapport en de urgentie van bodemdaling.

Met een nulmeting is voor het eerst inzicht verkregen over hoe inwoners, agrariërs, ondernemers, overheden en terrein beherende organisaties in het Groene Hart denken over en om kunnen gaan met bodemdaling. 

Het rapport is het resultaat van een nulmeting: bovengenoemde doelgroepen beantwoordden vragen over de kennis op het gebied van bodemdaling, zoals ‘Ben ik bekend met bodemdaling?  Wat kan ik doen aan de gevolgen van bodemdaling? Heb ik last van de gevolgen van bodemdaling? De belangrijkste resultaten:

• Veel mensen uit de verschillende doelgroepen zijn al bekend en bezig met bodemdaling. Meer dan 90% van alle ondervraagde doelgroepen zijn bekend met bodemdaling. Ongeveer een derde van de inwoners, agrariërs en ondernemers geeft aan dat bodemdaling invloed heeft op hun dagelijks leven. Maar liefst meer dan 50% van de inwoners geeft aan dat ze verzakkingen van de tuin ervaren.  
• We kunnen meer aan bodemdaling doen wat we denken. We schatten onze eigen invloed op bodemdaling lager in dan daadwerkelijk het geval is. In de wetenschap wordt er vanuit gegaan dat we voor 90% wat aan bodemdaling kunnen doen en dat 10% zich buiten onze invloed bevindt. Vrijwel alle doelgroepen schatten dit (veel) te laag in.  
• Uit de enquête blijkt dat bodemdaling wordt gezien als een probleem voor alle doelgroepen. Hierbij zoeken de respondenten naar samenwerking. 100% van de respondenten bij terrein beherende organisaties geeft aan dat samenwerking met de regio noodzakelijk is; 88% vindt dat samenwerking met het Rijk noodzakelijk is.
• Alle doelgroepen voelen zich verantwoordelijkheid voor de aanpak, maar in de eerste plaats wordt deze belegd bij álle overheidsorganisaties die betrokken zijn bij bodemdaling. Zo vindt meer dan 80% van alle ondervraagden dat waterschappen, gemeenten, provincies en het Rijk verantwoordelijk zijn. 

Het rapport is tot stand gekomen binnen de Regio Deal bodemdaling Groene Hart, waarin overheden, kennisinstellingen, agrarische sector, bewoners en bedrijfsleven samenwerken aan een aanpak voor het omgaan met bodemdaling. Het rapport is te downloaden op bodemdalingdebaas.nl. 

Magazine

De Regio Deal bodemdaling Groene Hart heeft ook een magazine uitgebracht waarin het rapport ‘Beelden van Bodemdaling’ aan bod komt. Ook is te lezen hoe gewerkt wordt aan de doelen om inzicht en oplossingen voor bodemdaling te krijgen en staat een aantal projecten in de spotlight. Het magazine is hieronder te downloaden.

Het Platform Slappe Bodem heeft eind mei een pleidooi gestuurd aan de informateur Hamer, waarin het platform pleit voor een nationaal programma bodemdaling in de komende kabinetsperiode.  Het tegengaan van bodemdaling in de dorpen en steden en op het platteland van West- en Noord-Nederland is een van de grote opgaven voor het nieuwe kabinet.  

Bodemdaling levert een bijdrage aan klimaatverandering door de uitstoot van broeikasgassen; het leidt tot hoge kosten voor aanleg, beheer en onderhoud van wegen, riolering en leidingen en tot funderingsproblemen. Dit heeft gevolgen voor zowel landbouw als natuur, maar ook voor dorpen en steden.  

Schade bodemdaling loopt komende 30 jaar op tot in miljarden en waardeverlies
Als het huidige beleid niet aangepast wordt, zou de schade 22 miljard euro tot 2050 kunnen bedragen (PBL, 2016). Alle reden om in actie te komen om deze schade te vermijden. Er valt veel geld te besparen. Nu investeren in een nationaal programma bodemdaling leidt tot beperking van schade en kosten in de toekomst. De investering verdient zich dus terug.  

Door bodemdaling worden we in dorpen en steden geconfronteerd met verzakkende wegen, kapotte kabels, leidingen en riolering, wateroverlast en verloedering. Gemeenten, huis- en pandeigenaren ondervinden grote schade en overlast door bodemdaling. Funderingen verliezen hun functie, panden zakken scheef en de schade aan panden heeft grote impact op de leefbaarheid. Ook tuinen, parken, terrassen en opritten verzakken.

Op het platteland zijn de uitstoot van broeikasgassen en waterpeil in combinatie met klimaatverandering grote uitdagingen voor agrariërs en waterbeheerders. 

Bodemdalingsopgave behoeft nu nationaal programma en coördinerend minister
In het pleidooi staat beschreven hoe een nationaal programma er uit zou moeten zien. In het nationaal opgezet programma werken het Rijk, de provincies, waterschappen en gemeenten samen aan nationale doelen met een coördinerende minister.   

Het betekent niet dat het Rijk alle verantwoordelijkheid (en kosten) op zich moet nemen: Rijk en decentrale overheden zijn samen verantwoordelijk en vullen elkaar aan in de aanpak. Een aantal politieke partijen (VVD, CDA, D66, GroenLinks en PvdA) heeft de nationale aanpak van bodemdaling onderkend in het verkiezingsprogramma. Ook bij het Rijk is al aandacht voor bodemdaling, maar de aandacht is nu versnipperd en ligt bij vijf verschillende ministeries. Het wordt mede daardoor onvoldoende als geheel en in zijn kern aangepakt en vertaald naar noodzakelijke acties. Een nationaal programma én een coördinerende minister moeten hierin verbetering brengen. 

Met het pleidooi voor dit nationaal programma bodemdaling toont het Platform Slappe Bodem haar visie op de lange termijn aanpak van bodemdaling. Aan dit voorstel hebben veel partijen meegewerkt, zoals gemeenten, provincies, waterschappen en kennisinstellingen. Het kan dan ook op breed draagvlak rekenen. Deze partijen zijn al flink op dreef met een grondige en praktijkgerichte aanpak van bodemdaling. Samen met Rijksoverheid, kennisinstellingen en marktpartijen wil het platform blijven investeren in onderzoek, kennis en innovatieve maatregelen om bodemdaling onder controle te krijgen.

Slappe bodem leidt tot bodemdaling en veel schade in bebouwde en landelijke gebieden. Gemeenten ondervinden zelf de financiële en maatschappelijke gevolgen van bodemdaling. Het Platform Slappe Bodem reikt daarom graag enkele suggesties aan om bodemdaling in de verkiezings- en coalitieprogramma’s van gemeenten op te nemen.

Onze handreiking bodemdaling, hieronder te downloaden, geeft aan wat de impact is voor gemeenten, maar ook voor inwoners, bedrijven en specifiek voor agrariërs én wat gemeenten hieraan kunnen doen. U kunt ook kijken op onze pagina 'Verkiezingen 2022'.

Funderingsschade

Een goede fundering is essentieel voor gebouwen op slappe bodem. Funderingsproblemen ontstaan wanneer oudere bebouwing met een ondiepe fundering (‘op staal’) mee zakken met de slappe bodem, of door het optreden van paalrot bij houten paalfunderingen. Dat laatste treedt op wanneer dit type fundering (langdurig) droog komt te staan. Funderingsproblemen zijn de verantwoordelijkheid van de gebouweigenaren, maar leiden tot financiële en maatschappelijke problemen. De gemeente kan de eigenaren helpen door maatregelen in de openbare ruimte, zoals de aanleg van een infiltratie- en drainagesysteem. Ook kan de gemeente een helpende hand bieden bij de aanpak van de funderingsproblemen door het verstrekken van informatie en aanreiken van financieringsmogelijkheden.

Bouwopgave

Nieuwbouw

Door bodemdalingsbestendig te bouwen en gebruik te maken van lichtgewicht ophoogtechnieken, is bouwen op slappe bodem goed mogelijk. Zo zorg je ervoor dat er op een duurzame manier gebouwd kan worden, zonder daarbij een probleem voor in de toekomst te creëren. Er is inmiddels veel kennis opgebouwd en er zijn nieuwe technieken ontwikkeld. Het is van belang deze kennis ook toe te passen en verder te gaan met het ontwikkelen van nieuwe innovatieve technieken.

 Bestaande bebouwing

Het is belangrijk om aandacht te geven aan het bestaande bebouwde gebied. Hier speelt bodemdaling een ander rol dan bij nieuwbouw, en daarbij moet de koppeling gezocht worden met de energietransitie en klimaatadaptatie. Speciale aandacht is nodig voor verdroging (grondwater) en de gevolgen voor funderingen van oudere gebouwen. Eigenaren kunnen worden ondersteund bij funderingsherstel  en preventie van funderingsschade. Gemeenten kunnen met drainage-infiltratiesystemen in de openbare ruimte iets betekenen; denk ook aan waterdoorlatende verharding, waterberging, wadi’s, etc.

Openbare ruimte

Door het gewicht van de stoepen, straten, riolering en alles dat daar op staat wordt de slappe bodem samengeperst. Dit leidt tot schade en hoge onderhoudskosten in de openbare ruimte. Om de kwaliteit van de openbare ruimte langduriger op niveau te houden kan de gemeente volledig overschakelen op levensduurverlengende technieken, zoals lichtgewicht ophoogmaterialen.

Veenweiden

Veenweidegebieden zullen, vanwege terugdringen van uitstoot van broeikasgassen, in de toekomst natter moeten worden en zijn daardoor minder geschikt voor agrarisch gebruik. Provincies, waterschappen en gemeenten zullen in gebiedsprocessen hieraan invulling moeten geven. Voor gemeenten en inwoners zal dit economische en maatschappelijke gevolgen hebben. Als eerste overheid hebben gemeenten een rol te vervullen om het perspectief voor veenweidegebieden en inwoners met lokale kennis en ambities onder de aandacht te houden.

Samenwerking

Het Platform Slappe Bodem is de netwerksamenwerking van 22 gemeenten, 6 waterschappen en 2 provincies. Het doel van deze samenwerking is om bodemdaling in bebouwde en landelijke gebieden duurzaam en betaalbaar onder controle te krijgen en waar mogelijk te stoppen. Om de schade te voorkomen is een integrale, nationale aanpak nodig waarin alle overheidslagen maar ook inwoners en bedrijven een rol hebben.

Bodemdaling is een nationale problematiek, die nationaal aangepakt moet worden. Geen enkele overheidslaag heeft de sleutel tot de oplossing; het vergt samenwerking om bodemdaling onder controle te krijgen. Het is voor de gemeente dan ook van belang om met alle partijen in gesprek te zijn en te blijven over deze gedeelde verantwoordelijkheid. Meer hierover is te zien in de infographic Bodemdaling remmen we samen.

Voor meer informatie over onderhoud van wegen download u de illustratie Wegen op slappe bodem. 

Er zij twee nieuwe deelnemers aan het Platform Slappe Bodem: gemeenten Oostzaan en Wormerland. Hartelijk welkom! 

Oostzaan leeft op water, de grondwaterstand staat tussen de 10 en de 50 cm onder maaiveld. De Zaanstreek is een veenachtig gebied, een slappe bodem, zetting van 1 tot 2 cm per jaar is geen uitzondering.

In 2020 heeft de organisatie een meerjaren plan gemaakt om structuur te krijgen in het onderhoud. Middels dit overzicht wordt duidelijk waar de focus op wordt gelegd in personeel inzet en benodigde financiën. In dit plan is integraal een planning gemaakt van de meest urgente wijken waar riool, wegen, ov en groen samen moeten optrekken om zo het meest efficiënt en effectief te zijn.

In gemeente Wormerland staat een ophogingsproject in Jisp in de planning. Het hoogteverschil met het maaiveld is aanzienlijk. De ophoging zal met licht materiaal moeten gebeuren, vanwege de zetting van 1 cm/jaar in dit veenweidegebied. 

De projecten kun je hier bekijken:

• Meerjaren investeringsplan Oostzaan
• Ophoging Wolffsmolen Jisp

Het project Toolbox Bodemdaling in Steden helpt professionals die werken aan oplossingen voor bodemdaling in steden. Het project start dit voorjaar en is een initiatief van de gemeente Gouda, het hoogheemraadschap van Rijnland in nauwe samenwerking met het Nationaal Kennisprogramma Bodemdaling en bekostigd uit de Regio Deal Bodemdaling Groene Hart. Zes jaar ervaring bij de aanpak van overlast door bodemdaling in de binnenstad van Gouda vormt het vertrekpunt voor de Toolbox. 

De Toolbox
Het project Toolbox Bodemdaling in Steden kent zes thema’s: Rechten & Plichten, Kosten & Baten, Aanpak & Dialoog, Onderzoek & Modellering, Eigendom & Riolering, Bodemdaling & Erfgoed. De infographic bevat meer informatie over de inhoud van de thema’s. Medewerkers van gemeenten, waterschappen, provincies, maar ook adviseurs en onderzoekers kunnen tot de zomer van 2022 deel nemen aan bijeenkomsten, meedenken over onderzoek en gebruik maken van concrete tools.
 
Steeds duurder
Veel steden in Nederland hebben te maken met bodemdaling. Dat leidt tot uiteenlopende problemen voor de overheid, voor eigenaar bewoners en ondernemers; denk daarbij aan de funderingsschade en verzakkingen maar ook aan de noodzaak om tuinen en wegen steeds weer op te hogen. De gemoederen kunnen daarbij flink oplopen; jaar na jaar wordt leven met bodemdaling duurder. 
 
Lessen uit Gouda
De ervaring in de binnenstad van Gouda laat zien dat er veel komt kijken bij de zoektocht naar de beste oplossing: bodemonderzoek, modellering van waterstromen, juridisch onderzoek, funderingsonderzoek, zorgvuldige communicatie en nog meer. Met de Toolbox wordt het geleerde toegankelijk en toepasbaar gemaakt en waar nodig met onderzoek aangevuld. Meer informatie over de aanpak in Gouda is te vinden op www.gouda.nl/stevigestad. 

In januari is de online campagne van het platform van start gegaan, met name gericht op kandidaat- en huidige Kamerleden en hun adviseurs. Met 10 verschillende beelden werd via social media aandacht gevestigd op de gevolgen van bodemdaling. De campagne liep tot aan de verkiezingen op 17 maart en leverde veel reacties en volgers op onze sociale media. 

Tegelijkertijd leveren we rond het thema bodemdaling en het gewenste nationale programma advies aan ten behoeve van de formatie van het nieuwe kabinet. Met de departementen worden daarover positieve gesprekken gevoerd. Hierbij werken we samen met de partners van het platform en de koepelorganisaties van gemeenten, waterschappen en provincies.
De nieuwe Tweede Kamer is op 1 april geïnstalleerd. Het platform slappe bodem zet zich in om snel met de (deels nieuwe) woordvoerders van thema’s die met bodemdaling te maken hebben in gesprek te gaan. 

Nu veel gemeenten flink moeten bezuinigen vanwege de tekorten in het sociaal domein staan de budgetten voor beheer en onderhoud extra onder druk. De inzet van het platform is erop gericht om de uitkering vanuit het gemeentefonds te verbeteren. De uitkering moet gelden voor alle slappe bodems (ook slappe klei) en realistischer van omvang zijn, gezien de enorme kosten voor beheer en onderhoud van openbare ruimte en infrastructuur. 

De lopende herijking van het gemeentefonds is op de lange baan geschoven, omdat het voorliggende herijkingsvoorstel tot veel vragen en discussie heeft geleid, met name voor de dekking van het sociaal domein (jeugdzorg). Het voorstel voor de herijking van het klassieke domein (waaronder bodemgesteldheid) is hier te vinden. Op pagina 51-52 staat meer over de positie van gemeenten met een slappe bodem.

Het onderzoek ‘Nadere verkenning kosten bodemdaling’ dat in opdracht van het platform slappe bodem is uitgevoerd, toont nog eens aan dat gemeenten met een slappe bodem hoge kosten hebben voor beheer en onderhoud van de openbare ruimte en dat deze hoge kosten in het huidige gemeentefonds slechts zeer ten dele worden gecompenseerd.

De minister van BZK heeft advies aangevraagd bij de Raad voor het Openbaar Bestuur (ROB) en verwacht ook een advies van de VNG. Deze adviezen kunnen een rol spelen bij de formatie van het volgende kabinet. Mogelijk wordt door het nieuwe kabinet besloten om de herijking in te voeren per 1 januari 2023. De minister van BZK heeft op 12 februari 2021 een brief naar de Tweede Kamer gestuurd met de beantwoording van vragen die door Kamerleden schriftelijk zijn ingediend. De beantwoording is hier te vinden.

Het platform slappe bodem zal de ontwikkelingen blijven volgen en waar mogelijk de positie van gemeenten met een slappe bodem onder de aandacht blijven brengen.